- SİVİL UÇAKLAR
- 9 ay önce
Uçaklar, dünya çapında her gün binlerce insanın kullandığı, son derece güvenli ve etkili bir ulaşım aracı olarak öne çıkmasına rağmen, ne yazık ki zaman zaman kaza gibi acı verici olaylar yaşanabilmektedir. Bu yazımızda, 'uçaklar kaza anında nasıl bulunur' sorusunun cevaplarını detaylı bir şekilde ele alacağız ve uçakların kaza anındaki izleme teknolojilerini açıklayacağız.
Uçaklarda bulunan ve 'kara kutu' olarak bilinen Uçuş Veri Kaydedicileri (Flight Data Recorders - FDR) ve Kokpit Ses Kaydedicileri (Cockpit Voice Recorders - CVR), uçak kazalarının analiz edilmesinde kritik öneme sahiptir. FDR, uçuşun çeşitli parametrelerini kaydederken, CVR kokpit içindeki sesleri kaydeder. Bu cihazlar çarpışma, yüksek sıcaklık gibi zorlu koşullara dayanıklı olarak tasarlanmıştır ve genellikle uçağın en sağlam kısımlarına yerleştirilirler. Kazadan sonra enkazın içinde bulunup, kazanın nedenleri hakkında önemli bilgiler sağlayabilirler.
Uçakların global pozisyonlarını takip etmek için uydu tabanlı izleme sistemleri kullanılmaktadır. Bu sistemler, ADS-B (Otomatik Bağımlı Gözetim-Diffüzyon) ve ACARS (Havacılık İletişim Adresleme ve Raporlama Sistemi) gibidir. ADS-B, uçağın konumu, hızı ve yüksekliğini gerçek zamanlı olarak gönderir. ACARS ise, uçağın çeşitli bileşenlerinden gelen verileri ve uçaktaki iletişimleri kaydeden bir veri iletişim sistemidir. Bu sistemler sayesinde, uçağın son bilinen konumu hızla tespit edilebilir.
Kaza anında uçaklar, sinyal gönderen acil durum vericileri (Emergency Locator Transmitters - ELT) ile donatılmıştır. Bu vericiler aracılığıyla, arama ve kurtarma ekipleri enkaza doğru yönlendirilir. Ayrıca uluslararası arama ve kurtarma ekipleri, yüksek teknolojiye sahip radarlar ve uydu sistemleri kullanarak enkazın yerini daha hızlı bulabilmektedir. Kurtarma ekipleri, denizaltı araçları ve ROV (Remote Operated Vehicle) gibi robotik sistemler ile okyanus tabanında arama yapabilirler.
Kara kutu, uçuş veri kaydedicisi (FDR) ve kokpit ses kaydedicisi (CVR) olmak üzere iki ana bileşenden oluşur ve uçuş sırasında uçağın teknik verilerini ve kokpit içi sesleri kaydeder. Bu kayıtlar, kaza analizi yapılırken temel bilgiler sunar.
Uydu bazlı izleme sistemleri arasında ADS-B ve ACARS bulunmaktadır. ADS-B, uçakların konum, hız ve yükseklik gibi verilerini gerçek zamanlı olarak ileten bir sistemdir; ACARS ise, uçağın iletişim ve durum raporlarını kaydeden bir sistemdir. Her ikisi de uçağın son konumunu belirlemek için kullanılır.
Acil durum vericilerinin (ELT) sinyallerini kullanarak, arama ve kurtarma ekipleri koordinatlandırılır. Radar ve uydu teknolojileri, enkazın yerini tespit etmek için kullanılır, ve kapsamlı bir arama faaliyeti için denizaltı araçları ve robotik araçlar devreye sokulur.